بسياري از افراد داروها را در كابينتهاي دستشويي يا حمام نگهداري ميكنند. اين شرايط بدترين شرايط نگهداري دارو ها ميباشد، چرا كه داروها را در معرض دما و رطوبت بالا قرار ميدهد و اين شرايط باعث تجزيه و فساد داروها ميشود
. به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، بر روي بسته تمامي داروها شامل داروهاي نسخهاي و بدون نسخه تاريخ انقضاء ( كه با حروف EXP مشخص ميشود ) به شكل ماه و سال ذكر ميشود. پس از اين زمان سازنده دارو تعهدي در خصوص تضمين پايداري و خلوص ماده دارويي ندارد. با انقضاي تاريخ مصرف، برخي داروها فقط اثربخشي خود را از دست ميدهند و برخي ميتوانند سبب بروز واكنشهاي حساسيتي و مسموميت گردند، بنابراين از مصرف دارو پس از رسيدن تاريخ انقضاء خودداري كنيد. فاصله زمان توليد (تاريخ توليد را با علامت اختصاري MFG روي بسته بندي داروها مشخص ميشود) و انقضاء مصرف دارو را عمر قفسهاي مينامند، كه اين فاصله ميتواند بين 1 تا 5 سال متفاوت باشد. تنها دارويي كه در شرايط مطلوب نگهداري شده است، در اين فاصله اثربخشي و ايمني خود را حفظ ميكند و در صورتي كه دارو در شرايط ذكر شده روي بسته بندي آن نگهداري نشود، پيش از تاريخ انقضاء، دستخوش واكنشهاي نامطلوب شده و قابليت مصرف را از دست ميدهد. دما (حرارت): تقريباً تمام واكنشهاي شيميايي در دماهاي بالاتر سريعتر اتفاق ميافتد به طوري كه معمولاً سرعت واكنشهاي شيميايي به ازاي هر 10 درجه سانتیگراد دو برابر میشود .در خصوص داروها نگهداری یک فراورده یک ماه در دماي 30 درجه سانتيگراد معادل نگهداري 3 ماه در دماي 20 درجه سانتيگراد واكنشهاي تخريب شيميايي را تسريع مينمايد. رطوبت (نور): تجزيه شيميايي و تخريب داروها را تسريع ميكند، بنابراين برخي داروها در بستهبنديهاي مقاوم به نور و شيشههاي تيره رنگ بسته بندي ميشوند و براي مقاومت در برابر رطوبت نيز بسته بنديهاي خاصي طراحي و به كار گرفته شدهاند. پس به طور كلي بايد داروها را در شرايط خشك و خنك و تاريك نگهداري نمود. بايد دقت نمود داروها در بسته بندي اصلي خود نگهداري شوند و به توضيحات ذكر شده روي بسته بندي و بروشور دارو (برگه راهنماي دارو)، در نگهداري آن بايد توجه شود. بايد توجه نمود كه به محض خروج دارو از بسته بندي اصلي، تاريخ انقضاء قابليت استناد خود را از دست ميدهد و دارو بايد به سرعت مصرف شود. به عنوان اصل كلي اشكال دارويي جامد پايدارتر از اشكال مايع هستند، اشكال تزريقي و اشكال چشمي به محض باز شدن استريليتي خود را از دست ميدهند، بنابراين ميبايست به سرعت مصرف شوند و قطرهها و پمادهاي چشمي را يك ماه پس از باز شدن در صورتي كه استفاده نشده باشند، بايد دور ريخت. نكات اسا سي در مصرف و نگهداري داروها در منزل: – تا جاي ممكن دارو در منزل نگهداري نشود. – هرگز دارويي را كه نميشناسيد در منزل نگه نداريد. – هرگز دارويي را در جعبه داروي ديگر نگذاريد. – دارو را در مقادير كم تهيه نموده و فقط به ميزاني كه بيمار در فاصله قابليت مصرف دارو و تاريخ انقضاء آن را مصرف مينمايد، تهيه شود. عدم توجه به ا ين نكته علاوه بر هدر رفتن هزينه صرف شده جهت تهيه دارو مشكلات دور ريختن و معدوم كردن دارو را نيز در پي خواهد داشت. – قرصهايي كه بيشتر از دو سال نگهداري شدهاند، داروهايي كه تاريخ انقضاءشان گذشته است، داروهايي كه علائم فساد را نشان ميدهند، نظير تغيير رنگ، بوي نامطبوع، دوفاز شدن و … بايد به نحو مناسبي دور ريخته شوند. – داروها را دور از دسترس اطفال نگهداري كنيد، زيرا كودكان كنجكاو هستند و ممكن است دور از چشم والدين به تقليد دارويي را بخورند و مسموم شوند. صدمه اين بي احتياطي جبران ناپذير بوده و ممكن است موجب مرگ كودك گردد. – داروهاي بدون برچسب و يا داروهاي فلهاي را هرگز در منزل يا محل كار نگه نداريد و آنها را دور بريزيد. – داروها بايستي در ظرف اصلي خود نگهداري شوند. خارج كردن آنها از ظروف و تقسيم در پاكتهاي كاغذي يا پلاستيكي فساد آنها را تسريع ميكند. – باقي مانده محلول سرم، قطره و شربتهايي كه به طور ناقص مصرف شدهاند، قابل نگهداري نيست. – حداقل هر سه ماه يكبار همه داروهاي موجود در منزل را از نظر تاريخ مصرف بررسي كنيد و داروهاي تاريخ گذشته را دور بريزيد. – سرنگ و يا دستكش استريل كه تاريخ مصرف آن گذشته و يا كاغذ پوشش آنها پاره شده باشد غيراستريل و غيرقابل استفاده است. – برخي از داروها نياز به نگهداري در يخچال دارند كه روي بسته بندي آنها اين موضوع درج شده است و قرار گرفتن آنها در محيط بيرون از يخچال ممكن است باعث از بين رفتن خواص دارويي آنها شود. – ريختن داروها در دستشويي يا فاضلاب سبب ورود مستقيم آن به محيط زيست ميگردد و در خصوص آنتي بيوتيكها موجب مقاومت ميكروبي ميگردد. بنابراين از دور ريختن داروهاي تاريخ گذشته و فاسد به روش فوق جداً خودداري گردد. – داروها را به افراد فقير و محتاج ندهيد زيرا ممكن است آنها را خودسرانه مصرف كنند و خطراتي متوجه آنها شود. – به ياد داشته باشيد مصرف خودسرانه دارو و يا تجويز دارو براي ديگران مجاز نيست. براي استفاده داروهاي موجود در منزل، هر بار با پزشك خود مشورت كنيد. – در زمينه مصرف دارو هميشه با پزشك و داروساز مشورت كنيد و از مشورت با كساني كه در اين زمينه تخصصي ندارند، پرهيز نمائيد. – به خاطر داشته باشيد كه دکتر داروساز امين شماست و شما ميتوانيد براي دريافت اطلاعات بسياري از داروها، از داروسازان شاغل در داروخانهها كمك بخواهيد. – اكثر داروهاي تجويز شده يك بروشور (راهنما) در مورد اطلاعات لازم دارند كه تحت عنوان اطلاعات دارويي براي مصرف، عوارض جانبي و موارد احتياط است كه براي شما مفيد است، آن را مطالعه كنيد و از درمان خودسرانه بيماري توسط داروهاي بدون نسخه پزشك اجتناب كنيد.
بدون دیدگاه